Kars Tercüman
Milletvekili Meşhur Memmedov – “Hazar’a kıyısı olan devletler arasındaki işbirliğinin sözleşmesel ve hukuki temeli güçlendiriliyor” – ÖZEL
Ülker Piriyeva – AZERBAYCAN
Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili Meşhur Memmedov, “Hazar’a kıyısı olan devletler arasındaki işbirliğinin sözleşmesel ve hukuki temeli güçlendiriliyor” – Diye tarihe not düştü.
Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili Meşhur Memmedov – Hazar Denizi’nin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme şu anda yürürlüktedir. 2018 yılında Aktau’da imzalanan Hazar Denizi’nin hukuki statüsüne ilişkin sözleşme tarihi öneme sahiptir. Böylece uzun yıllar süren çalışmalar sonucunda imzalanan bu belge, Hazar Denizi’nin hukuki statüsünü belirlemiş oldu. Sözleşmenin yakında yürürlüğe girmesinin, devletlerimiz arasında daha kapsamlı etkileşim ve işbirliğine yönelik daha etkili tedbirlerin alınması için sağlam bir yasal temel oluşturacağını belirtmek isterim.
Evet, son zamanlarda Hazar’a kıyısı olan devletler arasında güvenlik, hidrometeoroloji, ulaşım, suyun biyolojik kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması, acil durumların önlenmesi ve sonuçlarının ortadan kaldırılması konularında ayrıca, diğer ortak çıkar alanlarında anlaşmalar imzalanmış ve yürürlüğe girmiştir. Hazar’a kıyısı olan devletler arasında istikrarlı ilişkileri sağlayan unsurlar, önemli bir istikrar ve güvenlik unsurudur.
Hazar Denizi’nin dibinin sınırları konusunda yasal olarak bağlayıcı anlaşmalar, ikili ve çok taraflı formatlarda imzalanmıştır. Bu nedenle, BM, AGİT, İslam İşbirliği Teşkilatı, Türk Devletleri Teşkilatı, MDB ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı çerçevesinde ikili ve çok taraflı işbirliği dahil olmak üzere Hazar ülkeleri arasındaki dostane ve komşuluk ilişkileri yukarıda saydıklarımıza örnekdir. Şunu belirteyim ki, karşılıklı faaliyetin temeli, tüm tarafların çıkarlarının gözetilmesi, Hazar’a kıyısı olan devletlerin egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına saygı gösterilmesi ve bir birlerinin içişlerine karışmamadır.
Kuşkusuz, Hazar Denizi tüm sınır devletleri için stratejik bir öneme sahiptir. Hazar Denizi, bölge halklarının refahını artırmayı amaçlayan birçok uluslararası ve bölgesel projenin önemli bir bileşenidir. Karşılıklı yarar sağlayan ekonomik işbirliğini geliştirmek, yatırım ortamını iyileştirmek, güvenilir ve güvenli iletişim kurmak ve son derece karlı ve çevre dostu teknolojilerin celb edilmesi için elverişli koşullar yaratmaya çalışmak kıyı devletlerinin ana öncelikleri olmaya devam etmektedir.
İşbirliğinin genişletilmesi için ulaştırma altyapısının geliştirilmesi, ulaştırma hizmetlerinin kalitesinin iyileştirilmesi ve çok modlu taşımacılık, işbirliğinin önemli bir yönüdür. Tabii ki, Hazar’a kıyısı olan devletler arasında ulaşım alanında yapılan ikili ve çok taraflı antlaşmalar, Hazar Denizi bölgesinin gelişmiş altyapıya sahip büyük bir uluslararası ulaşım merkezine dönüştürülmesi için iyi bir temel oluşturmaktadır.
Azerbaycan’ın Avrasya’nın önemli ulaşım ve lojistik merkezlerinden biri olduğunu Hazar’a kıyısı olan devletlerin çok iyi bildiğini belirtelim. Doğu-Batı ve Kuzey-Güney uluslararası ulaşım koridorlarının gelişmesinde, ülkemiz önemli bir rol oynamaktadır. Azerbaycan ayrıca, Trans-Hazar uluslararası ulaşım yolunu etkin bir şekilde kullanmaya çalışmaktadır. Tabii ki, bu rota Hazar kıyı devletlerinin ulaşım potansiyelinin maksimum kullanımına izin verecektir ve ulaşım altyapısının geliştirilmesine ilişkin yeni projelerin uygulanması için koşullar yaratacaktır. Ayrıca son zamanlarda, Doğu-Batı ve Kuzey-Güney güzergahlarında Azerbaycan topraklarından geçen kargo taşımacılığında yıllık artış gözlemlemekteyiz. Yeni Elet Uluslararası Deniz Ticaret Limanı’ndan transit kargo hacmi artıyor. Bu limanın inşası ve işletmeye alınması, Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki ulaştırma ve lojistik altyapısının gelişmesine bir diğer önemli katkısı olmuştur.
Azerbaycan’ın, çevrenin mevcut durumuyla ilgili olarak kıyı devletlerinin endişelerini paylaştığını belirtelim. Bu nedenle Azerbaycan, Hazar Denizi’nin çevre sorunlarını çözmek için işbirliğini genişletmekle ilgileniyor. Hazar Denizi’nin biyolojik su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılması komisyonu çerçevesinde, Hazar’a kıyısı olan devletlerin başarılı etkileşimi devam etmektedir ve yakın zamanda, yapılan çalışmaların güzel sonuçlar vereceğine inanıyorum.
